Psychiatra i terapeuta Bohdan Woronowicz przedstawił listę sześciu symptomów, które mogą wskazywać na uzależnienie od zakupów:

1. Silna potrzeba albo wręcz poczucie przymusu dokonywania zakupów.

2. Niemożność wystarczającej kontroli nad powstrzymywaniem się od zakupów oraz nad ich długością i częstotliwością.

3. Niepokój, rozdrażnienie lub gorsze samopoczucie w przypadku ograniczenia możliwości dokonywania zakupów oraz ustępowanie tych stanów z chwilą pojawienia się możliwości ich realizowania.

4. Spędzanie coraz większej ilości czasu na zakupach w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie.

5. Coraz częstsze zaniedbywanie innych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz dokonywanych zakupów i zdobywania na nie środków finansowych.

6. Kontynuowanie zakupów mimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych, społecznych i finansowych), o których wiadomo, że mają związek z ich dokonywaniem.

(na podst.: B. Woronowicz, Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia,

Media Rodzina – Parpamedia, Warszawa 2009)

Chociaż zakupoholizm wydaje się z pozoru znacznie mniej groźny od takich uzależnień jak alkoholizm czy nałogowy hazard, może być źródłem poważnych problemów dla cierpiącej z jego powodu osoby i jej najbliższego otoczenia.

Jak pokazują statystyki, wśród osób mających problem z uzależnieniem od kupowania największy odsetek, bo ok. 80%, stanowią kobiety o średnim lub wyższym statusie społeczno-ekonomicznym (za: N. Ogińska-Bulik, Uzależnienie od czynności, Difin, Warszawa 2010). Zakupoholizm zaczyna się zwykle w młodym wieku – około 18. roku życia. Wciąż nie są jednoznacznie określone przyczyny, które sprawiają, że dana osoba popada w uzależnienie od zakupów. W grę wchodzi splot odpowiedzialnych za uzależnienie czynników genetycznych, społecznych i psychologicznych.

Skłonność do nadmiernych zakupów może nasilać coraz większa liczba promocji, jakimi kuszą klientów sieci handlowe. Czynnikiem ryzyka jest także nieumiejętne korzystanie z kart kredytowych, które pozwalają robić zakupy nawet wtedy, gdy nie dysponujemy wystarczającą ilością pieniędzy. Dlatego w terapii uzależnienia od zakupów zaleca się, aby spróbować zastosować w swoim życiu kilka reguł.

1. Rezygnacja z używania karty kredytowej. Płacenie za zakupy wyłącznie gotówką pozwala na lepszą kontrolę i pozbawia nas złudnego poczucia, że na wszystko mamy pieniądze.

2. Odroczenie na 24 h. Jeśli dany produkt nie jest absolutnie niezbędny, warto odsunąć decyzję o jego zakupie na następny dzień, tak aby mieć czas na przemyślenie tej decyzji.

3. Szczegółowe rozplanowanie swoich wydatków. Comiesięczna kontrola budżetu domowego to podstawa. Zaleca się, aby pilnych płatności dokonywać od razu po otrzymaniu pensji, a pozostałe wydatki rozplanować stosownie do naszych faktycznych finansowych możliwości.

4. Monitorowanie swoich emocji. Zaleca się wystrzegać odwiedzania sklepów w stanie obniżonego bądź podwyższonego nastroju, gdyż ryzyko zrobienia nadmiernych zakupów jest wtedy największe.

5. Przekierowanie uwagi na inne aktywności. Zaangażowanie w uprawianie sportu, ulubione hobby czy też odbudowanie zaniedbanych kontaktów towarzyskich może pomóc znaleźć inne źródła przyjemności i satysfakcji.

6. Zaangażowanie bliskich we wspólną walkę z problemem. Zaleca się, aby nie wybierać się na zakupy samotnie, lecz z zaufaną osobą, która ma świadomość istniejącego problemu.

(na podst.: K. Kucewicz, M. Piotrowicz, Groźny świat zakupów,

„Świat Problemów”, nr 04/2012)

Znajdź najbliższą placówkę w Małopolsce, w której otrzymasz pomoc i świadczenia wykonywane w ramach ubezpieczenia Narodowego Funduszu Zdrowia

Groźny świat zakupów, K. Kucewicz, M. Piotrowicz, „Świat Problemów”, nr 04/2012

Ogińska-Bulik N., Uzależnienie od czynności, Difin, Warszawa 2010

Woronowicz B., Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia, Media Rodzina – Parpamedia, Warszawa 2009

Powrót na stronę główną – Niezależni.info

 

Projekt Niezależni.info – kampania na temat radzenia sobie z uzależnieniami behawioralnymi współfinansowana jest ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych, będących w dyspozycji Ministra Zdrowia.